Podsumowanie LXVI posiedzenia Sejmu

fot. Kancelaria Sejmu/Patrycja Kamińska
Sejm podczas 66. posiedzenia (15 i 16 listopada) m.in. znowelizował ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty, wprowadził ułatwienia w zatrudnianiu pracowników dla mikroprzedsiębiorców, wyłączył z opodatkowania tzw. podatkiem bankowym papiery dłużne posiadające gwarancje Skarbu Państwa oraz odrzucił sprzeciw Senatu wobec nowelizacji Kodeksu karnego zaostrzającej kary za najcięższe przestępstwa. Premier Mateusz Morawiecki poinformował posłów o ustaleniach dotyczących tragicznego wypadku w Przewodowie (woj. lubelskie), będącego wynikiem ukraińskiej obrony przed rosyjskim ostrzałem terenów przygranicznych oraz uczcił chwilą ciszy jego ofiary.
Uchwalone ustawy
Przepisy ustawy o systemie teleinformatycznym do obsługi niektórych umów zmniejszą obciążenia pracodawców i zleceniodawców (dotyczy to także osób zatrudniających
nianie) związane z obowiązkami administracyjnymi przy powierzaniu pracy. Z nowych rozwiązań skorzystają mikroprzedsiębiorcy, podmioty niebędące mikroprzedsiębiorcą zatrudniające nie więcej niż 9 osób, rolnicy oraz osoby fizyczne. Ustawa przewiduje utworzenie systemu teleinformatycznego do obsługi umów, ułatwiającego sporządzenie umów o pracę, umów zlecenia oraz umów uaktywniających. Dzięki systemowi możliwe będzie zarówno zawarcie umowy, jak i przekazywanie zgłoszeń do ubezpieczeń i urzędu skarbowego. Nowe rozwiązanie pomoże także w obliczaniu należności podatkowych osób zatrudnionych oraz w przekazywaniu do urzędu skarbowego informacji o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy.
Ustawa o zmianie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych oraz niektórych innych ustaw wyłącza z opodatkowania tzw. podatkiem bankowym papiery wartościowe ustawowo gwarantowane przez Skarb Państwa. Ustawa wyłącza ponadto w 2022 r. spod stosowania stabilizującej reguły wydatkowej wydatki przeznaczone na działania związane z obronnością, wsparciem dla podmiotów i gospodarstw domowych dotkniętych skutkami kryzysu energetycznego i inflacji, a także na zabezpieczenie dostępu do surowców energetycznych, w tym zakup gazu. Jak zaznaczono w uzasadnieniu projektu, powodem uchwalenia zawartych w nim przepisów jest konieczność podejmowania działań ograniczających negatywne konsekwencje napaści zbrojnej Rosji na Ukrainę. Ustawa nowelizuje dodatkowo ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie tzw. ulgi na robotyzację.
Ustawa o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw ma na celu, zgodnie z uzasadnieniem dołączonym do projektu, optymalizację wydatkowania środków publicznych na cele ochrony zdrowia w ramach łącznej kwoty nakładów w tym obszarze, określanej corocznie na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Uchwalone przepisy przewidują m.in. przeniesienie źródła finansowania kosztów świadczeń wysokospecjalistycznych, leków dla osób po 75. roku życia i leków dla kobiet w ciąży z budżetu państwa do Narodowego Funduszu Zdrowia. Obecnie NFZ finansuje je ze środków pochodzących z dotacji budżetowych. Z budżetu państwa nie będą finansowane składki na ubezpieczenie zdrowotne m.in. dla osób, którym przyznano renty na podstawie przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin, żołnierzy zasadniczej służby wojskowej oraz odbywających ćwiczenia wojskowe lub służbę w czasie mobilizacji lub wojny, uczniów, dzieci przebywających w placówkach resocjalizacyjnych, opiekuńczych lub wychowawczych, bezrobotnych bez prawa do zasiłku, czy studentów i doktorantów. Nadal będzie istniał obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego tych osób i będą miały one status osoby ubezpieczonej. NFZ będzie także finansować koszty zakupu szczepionek wykorzystywanych do szczepień obowiązkowych. Ze środków Funduszu będą także finansowane zadania zespołów ratownictwa medycznego.
Ustawa o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego i dotyczy odszkodowań wypłacanych przez gminy w przypadku wprowadzenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego po okresie tzw. luki planistycznej. Termin ten określa sytuację, w jakiej znalazły się nieruchomości objęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc z dniem 31 grudnia 2003 r. i w miejsce których gminy nie uchwaliły do tego czasu nowych planów miejscowych. Dotychczas w gminach, w których doszło do luki planistycznej, wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości spowodowanego zmianą planu była zależna od faktycznego wykorzystywania nieruchomości, a nie od przeznaczenia terenu zapisanego w starym planie. Z związku z tym właściciel mógł otrzymać od gminy odszkodowanie w zaniżonej wysokości. Natomiast w gminach, gdzie luki planistycznej nie było, tj. nowy plan zastąpił stary przed wygaśnięciem jego mocy, odszkodowanie było zawsze równe różnicy między starym i nowym planem, a więc było uzależnione od przeznaczenia terenu, a nie od faktycznego wykorzystania nieruchomości.
Ustawa o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 oraz niektórych innych ustaw ma na celu przede wszystkim uzupełnienie i doprecyzowanie budzących wątpliwości interpretacyjne przepisów dotyczących prowadzenia przez komisję postępowań. Jedna ze zmian ułatwi komisji uzyskiwanie informacji i dokumentów od organów państwa, organizacji pozarządowych, samorządów zawodowych, kościołów, związków wyznaniowych.
Ustawa o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw ma na celu, zgodnie z uzasadnieniem dołączonym do projektu, m.in. poprawę bezpieczeństwa żeglugi, zwiększenie efektywności działań administracji morskiej, usprawnienie funkcjonowania systemu ochrony żeglugi i portów oraz umożliwienie budowy przez administrację morską portu do obsługi morskich farm wiatrowych. Ustawa rozszerzyła także zadania Straży Granicznej m.in. o współdziałanie z innymi organami i służbami w zakresie rozpoznawania zagrożeń dla bezpieczeństwa terminala gazowego w Świnoujściu i przeciwdziałania im.
Zadaniem utworzonego na postawie ustawy o Państwowym Instytucie Medycznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji nowego podmiotu będzie prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej. Instytut w swojej działalności będzie uwzględniać w szczególności potrzeby zdrowotne oraz specyfikę służby funkcjonariuszy służb mundurowych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Instytut powstanie w drodze przekształcenia Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie.
Stanowisko Senatu
Sejm odrzucił uchwałę Senatu odrzucającą ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Uchwalona w lipcu 2022 r. ustawa przewiduje zaostrzenie niektórych kar, w tym wprowadzenie zakazu warunkowego zwolnienia (tzw. bezwzględne dożywocie) w przypadku ponownego popełnienia najpoważniejszego przestępstwa lub gdy jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób. Ustawa podnosi także górną granicę terminowej kary pozbawienia wolności do 30 lat przy jednoczesnej likwidacji osobnej kary 25 lat, a także przewiduje przepadek pojazdu bądź jego równowartości w razie spowodowania wypadku drogowego w stanie nietrzeźwości, prowadzenia pojazdu przy zawartości co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi oraz w sytuacji recydywy. Nowelizacja zaostrza także kary za przestępstwa o charakterze seksualnym i pedofilię.
Uchwały Sejmu
Sejm nie wyraził zgody na pociągnięcie do cywilnej odpowiedzialności sądowej pos. Klaudii Jachiry.
Drugie czytanie
Izba przeprowadziła II czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw. Celem proponowanych przepisów jest, zgodnie z uzasadnieniem, „usprawnienie formalnoprawnej strony procesu inwestycyjnego związanego z budową w Polsce obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących”. Zmiany usprawniające proces przygotowywania i realizacji inwestycji są niezbędne dla wdrożenia w Polsce energetyki jądrowej w ramach czasowych założonych przez rząd. Projekt zakłada m.in. rozszerzenie katalogu inwestycji towarzyszących budowie elektrowni jądrowych, w szczególności o inwestycje niezbędne do prowadzenia badań środowiskowych i lokalizacyjnych na potrzeby budowy elektrowni i infrastruktury towarzyszącej. Doprecyzowane zostaną przepisy dotyczące tzw. decyzji zasadniczej, tj. dokumentu wydawanego przez ministra właściwego ds. energii i będącego warunkiem ubiegania się przez inwestora o wydanie pozwolenia na budowę obiektu energetyki jądrowej lub na prace przygotowawcze. Będzie ona wydawana przed decyzją o lokalizacji inwestycji. Projekt został skierowany ponownie do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w celu przedstawienia sprawozdania.
Pierwsze czytania
Posłowie rozpoczęli prace legislacyjne nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw. Ma on na celu, jak napisano w uzasadnieniu, głównie doprecyzowanie, uproszczenie i ujednolicenie obowiązujących przepisów. Wśród zaproponowanych zmian znalazły się m.in. doprecyzowanie definicji płynów do papierosów elektronicznych, mające utrudnić unikanie opodatkowania, doprecyzowanie niektórych przepisów dotyczących właściwości miejscowej organów podatkowych, ograniczenie obowiązków administracyjnych nałożonych na przedsiębiorców oraz uproszczenia dla podmiotów produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii. Projekt ustawy został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
Rządowy projekt ustawy o Systemie Informacji Finansowej ma na celu wykonanie przepisów Unii Europejskiej dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i zwalczania terroryzmu. Mają one umożliwić skuteczniejsze działanie organów wykrywających środki finansowe pochodzące z działalności przestępczej lub służące finansowaniu terroryzmu m.in. przez stworzenie uprawnionym organom możliwości szybkiego dostępu do informacji o tożsamości posiadaczy rachunków bankowych i skrytek depozytowych. System Informacji Finansowej (SInF) ma umożliwić w określonych przypadkach jedynie sprawne zlokalizowanie rachunku, jednakże bez możliwości uzyskania informacji o znajdujących się na nim aktywach czy dokonywanych w oparciu o niego transakcjach. Projekt skierowano do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych.
Informacje rządu
Sejm zapoznał się z przedstawionymi przez Ministra Zdrowia dokumentami pt. „Narodowa Strategia Onkologiczna - Sprawozdanie za rok 2020” oraz „Narodowa Strategia Onkologiczna - Sprawozdanie za rok 2021” wraz ze stanowiskami Komisji Zdrowia. Komisja wnosi o przyjęcie obu sprawozdań.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
Przedstawiona podczas 66. posiedzenia informacja bieżąca dotyczyła „skutków zmian w edukacji, służbie zdrowia, polityce zagranicznej, ochronie środowiska, energetyce, finansach państwa oraz braku realizacji inwestycji w ramach Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w ciągu ostatnich 7 lat”. Wniosek o przedstawienie informacji złożył Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.
Pytania w sprawach bieżących zadawane przez posłów obejmowały m.in. zagadnienia programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wypłaty środków zgromadzonych na indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego w kontekście zmiany wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, działań podejmowanych przez rząd w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi, w tym związanych z walką z nielegalnymi reklamami alkoholu w Internecie oraz trudnej sytuacji szpitali powiatowych.