Podsumowanie LXIV posiedzenia Sejmu

wskaźnika waloryzacji, przy czym gwarantowana kwota minimalnej podwyżki wyniesie 250 zł. Zwaloryzowana zostanie również podstawa wymiaru świadczenia z FUS. Świadczenia, które nie podlegają ustawowemu podwyższeniu do kwoty świadczeń najniższych oraz świadczenia niższe od najniższej emerytury, będą waloryzowane wskaźnikiem waloryzacji. Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renta inwalidzka III grupy zostanie podniesiona o nie mniej niż 187,50 zł, a w przypadku emerytury częściowej waloryzacja nie będzie mogła być niższa od 125 zł.

Ustawa o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych w kompleksowy sposób reguluje zasady wykonywania zawodu, przenosi m.in. do nowej ustawy obecnie obowiązujące przepisy dotyczące prawa wykonywania zawodu i wymaganych uprawnień kwalifikacyjnych, wprowadza instytucję jawnego rejestru pozwalającego na identyfikację ratownika medycznego i określenie jego kwalifikacji, a także reguluje zasady ponoszenia odpowiedzialności zawodowej.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu usprawnienie procesu wydawania i doręczania decyzji, postanowień i innej korespondencji wysyłanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz adresowanej do ZUS. Nowelizacja dostosowuje obowiązujące przepisy do rozwoju elektronicznych form komunikacji, regulując m.in. zasady doręczania korespondencji. Ustawa umożliwi np. opatrywanie decyzji ZUS nadrukiem imienia i nazwiska osoby ją wydającej, zamiast, jak dotychczas, własnoręcznym podpisem. W nowelizacji uregulowano także prawnie zagadnienia wynikające dotąd z praktyki, np. płatnicy, którzy zawarli z ZUS umowę o rozłożeniu na raty należności lub odroczeniu terminu płatności składek będą mogli otrzymać zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek, pod warunkiem terminowego realizowania zawartej umowy oraz braku innych zaległości.

Konieczność uchwalenia ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw wynikała m.in. z konsekwencji rosyjskiej agresji na Ukrainę. W związku z zaburzeniami w funkcjonowaniu rynku paliw i biopaliw niezbędna była modyfikacja wymogów zawartych w obowiązujących przepisach. Nowelizacja przewiduje wydłużenie możliwości korzystania ze współczynnika redukcyjnego na poziomie 0,82 w roku 2023, obniżenie obligatoryjnego blendingu dla oleju napędowego do poziomu 5,2 proc., wzrost limitu wykorzystania biowęglowodorów ciekłych w realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego do poziomu 0,9 proc., a także podwyższenie do poziomu 0,5 proc. limitu wykorzystania biokomponentów wytworzonych z niektórych surowców.

Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Prawo o prokuraturze ma na celu regulację zasad współpracy polskich prokuratur i sądów z Prokuraturą Europejską, doprecyzowuje ponadto, że powoływanie i odwoływanie dyrektorów i zastępców dyrektora departamentu lub biura Prokuratury Krajowej oraz naczelnika Wydziału Spraw Wewnętrznych PK należeć ma do wyłącznej kompetencji Prokuratora Krajowego.

Ustawa o zmianie ustawy o kuratorach sądowych jest obszerną nowelizacją obowiązujących przepisów. Nowelizacja przewiduje m.in., że osoba, która jest kuratorem, musi posiadać wyłącznie obywatelstwo polskie oraz wyższe wykształcenie magisterskie w dziedzinie psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa albo studia z co najmniej jednej z tych dziedzin. Kurator (także kurator społeczny) będzie mógł uzyskać zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu karnym, jeśli uczestniczył w nim w charakterze pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego. W razie potrzeby kurator będzie mógł uzyskać pomoc psychologiczną. Zmieniono także przepisy dotyczące dodatków do wynagrodzenia: ustawa wprowadza zryczałtowany dodatek za prowadzenie zajęć w ośrodku kuratorskim. Kurator zawodowy może też otrzymywać przez określony czas dodatek specjalny w wysokości do 40 proc. wynagrodzenia zasadniczego.

Ustawa o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw wykonuje prawo UE (tzw. dyrektywę Omnibus) i zawiera rozwiązania wzmacniające ochronę konsumentów podczas zawierania umów poza lokalem przedsiębiorstwa (np. w trakcie pokazów połączonych ze sprzedażą produktów lub usług). Termin odstąpienia od umów zawartych podczas niezapowiedzianej wizyty w domu konsumenta lub w trakcie wycieczki będzie wydłużony z 14 do 30 dni. Podczas pokazu lub wycieczki zakazane zostanie zawieranie z konsumentami umów dotyczących usług finansowych. Wprowadzony zostanie ponadto zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu do odstąpienia od umowy. W ustawie przewidziano także doprecyzowanie zasad informowania przez sprzedawców o obniżkach cen. Oprócz informacji o obniżonej cenie sprzedawca towaru lub usługi będzie musiał przedstawić również informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Uchwalone przepisy zakładają także m.in. poszerzenie obowiązków informacyjnych nałożonych na podmioty prowadzące internetowe platformy handlowe. Ich użytkownicy będą w przejrzysty sposób informowani np. o tym, czy zawierają umowę kupna z przedsiębiorcą czy np. z osobą fizyczną, a w konsekwencji czy przysługuje im ochrona przynależna konsumentom. Ustawa uznaje za nieuczciwą praktykę rynkową wprowadzanie na rynek w co najmniej jednym państwie członkowskim UE towaru jako identycznego z towarem wprowadzonym na rynki w innych państwach członkowskich, mimo że w sposób istotny różni się on składem lub właściwościami, chyba że przemawiają za tym uzasadnione i obiektywne czynniki.

Celem ustawy o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej jest, zgodnie z brzmieniem uzasadnienia dołączonego do projektu, uporządkowanie przepisów, uproszczenie niektórych procedur i wprowadzenie ułatwień dla inwestorów w dziedzinie produkcji energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Zmieniona zostanie m.in. procedura wydawania pozwoleń lokalizacyjnych dla sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń oraz pozwoleń i uzgodnień dla kabli i rurociągów służących do wyprowadzania wyprodukowanej mocy.

Stanowiska Senatu

Sejm rozpatrzył uchwały Senatu do ustaw dotyczących dystrybucji węgla przez samorządy oraz cen maksymalnych prądu w 2023 r.

Posłowie przyjęli część poprawek Senatu doprecyzowujących przepisy ustawy o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych. Ustawa przewiduje udział samorządów w dystrybucji węgla kamiennego. Gminy, spółki gminne i związki gminne będą mogły kupować węgiel od importerów w cenie nie wyższej niż 1,5 tys. zł za tonę, a następnie sprzedawać go mieszkańcom uprawnionym do otrzymywania dodatku węglowego w cenie nie wyższej niż 2 tys. zł za tonę.

Sejm uwzględnił część poprawek Senatu do ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. Jedna z poprawek rozszerza krąg podmiotów objętych działaniem ustawy o rodzinne ogrody działkowe. Ustawa przewiduje, że maksymalna cena prądu dla samorządów i instytucji samorządowych, podmiotów użyteczności publicznej oraz małych i średnich przedsiębiorców wyniesie 785 zł za MWh za zużycie w okresie od 1 grudnia 2022 do 31 grudnia 2023 r. (a jeśli umowa została zawarta po 23 lutego 2022 r. – także od dnia jej zawarcia do 30 listopada 2022 r.). Cena maksymalna dla gospodarstw domowych wyniesie 693 zł za MWh i będzie obowiązywać po przekroczeniu rocznego limitu zużycia w wysokości 2 MWh (2,6 MWh w przypadku gospodarstw domowych zamieszkiwanych przez osoby z niepełnosprawnością, 3 MWh dla gospodarstw domowych, w których mieszkają rolnicy lub posiadacze Karty Dużej Rodziny). W ramach tych limitów obowiązywać będzie cena z 2022 r.

Pierwsze czytania

Sejm rozpoczął prace legislacyjne nad projektami czterech ustaw.

Celem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw jest, jak napisano w uzasadnieniu, zmniejszenie obciążenia sądów pracą i skrócenie czasu trwania postępowań przez uproszczenie procedur. Zaproponowane zmiany mają służyć także ułatwieniu stronom i pełnomocnikom kontaktów z sądem a konsumentom ułatwić dochodzenie swoich praw na drodze sądowej. Wśród projektowanych rozwiązań znajduje się m.in. rozszerzenie zasady zakazu nadużycia prawa procesowego poprzez uznanie za niedopuszczalne złożenie wniosku o wyłączenie sędziego niewyznaczonego do rozpoznania sprawy. Nie będzie możliwe także złożenie ponownego wniosku o wznowienie postępowania opartego na tych samych podstawach. Przyspieszeniu postępowań w postępowaniu uproszczonym służyć będzie podniesienie z 1 tys. do 4 tys. zł progu kwotowego dotyczącego tzw. spraw bagatelnych. Wartość przedmiotu sporu w sprawach o prawa majątkowe uzasadniająca właściwość sądu okręgowego wzrośnie z 75 tys. zł do 100 tys. zł.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw ma na celu odciążenie sądów poprzez przyznanie nowych uprawnień notariuszom. Nowelizacja przewiduje m.in. umożliwienie notariuszom dokonywania wpisów w księgach wieczystych, związanych z ustanowieniem odrębnej własności lokali. Rozwiązanie to pozwoli na znaczące skrócenie czasu oczekiwania na wpis. Utrzymana zostanie także dotychczas obowiązująca procedura dokonywania wpisów za pośrednictwem sądu. Notariusze uzyskają także prawo do wydawania notarialnych nakazów zapłaty w przypadku roszczeń niewątpliwych i bezspornych, wykazanych załączonymi dokumentami, w wysokości nieprzekraczającej 75 tys. zł. Powyższe uprawnienia będą przysługiwać notariuszom, którzy prowadzą kancelarię z trzyletnim stażem i nie została na nich nałożona prawomocnie kara dyscyplinarna. Wzmocniony zostanie także nadzór nad notariuszami, przewidujący m.in. obligatoryjne oraz fakultatywne zawieszenie notariusza w czynnościach zawodowych. Minister Sprawiedliwości będzie obowiązkowo zawieszał notariusza np. jeżeli prowadzone jest przeciwko niemu postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Powołany zostanie także Rzecznik Dyscyplinarny Notariatu, podejmujący działania w przypadku poważnych naruszeń prawa oraz uchybień powagi i godności zawodu notariusza. Wiek uprawniający do wykonywania zawodu notariusza podniesiony zostanie z 26 do 28 lat.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z brzmieniem uzasadnienia, ma poprawić bezpieczeństwo żeglugi, zwiększyć efektywność działań administracji morskiej oraz usprawnić funkcjonowanie systemu ochrony żeglugi i portów. Nowelizacja wprowadzi m.in. obowiązkowe audyty i inspekcje doraźne w przypadku zatrzymania statku w obcym porcie ze względu na uchybienia dotyczące bezpieczeństwa, ochrony środowiska oraz standardów życia i pracy marynarzy. Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa zostanie upoważniona do zakupu wyposażenia o przeznaczeniu wojskowym (np. noktowizorów czy lornetek), stosowanych podczas akcji poszukiwawczych i ratowniczych na morzu. Dyrektorzy urzędów morskich będą mieli możliwość zarządzania testów statków autonomicznych (nieposiadających załogi) oraz określenia zasad przeprowadzania takich testów. Administracja morska uzyska także możliwość budowy portu do obsługi morskich farm wiatrowych.

Uchwalenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym oraz niektórych innych ustaw ma zwiększyć ochronę interesów klientów korzystających z usług podmiotów działających na rynku finansowym. Zadania związane z działalnością edukacyjną i informacyjną na temat rynku finansowego, które obecnie realizowane są przez Rzecznika Finansowego, zostaną przekazane ministrowi finansów.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw dostosowuje polskie prawo do przepisów UE. Nowelizacja wprowadza m.in. nowy zakres wpisów danych SIS – tzw. wpisy prewencyjne, dotyczące m.in. cudzoziemców zobowiązanych do powrotu oraz małoletnich zagrożonych uprowadzeniem przez rodzica lub opiekuna.

Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących

O informację bieżącą – jak napisano we wniosku - „w sprawie blokowania przez rząd RP środków europejskich” – wniósł klub parlamentarny Koalicja Polska.

Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. blokowania środków z Funduszu Spójności, zanieczyszczenia powietrza w Polsce, zadań z obszaru obrony narodowej, w szczególności zapewnienia środków w Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych oraz finansowania innych wydatków majątkowych na obronność, finansowania leczenia chorych na hemofilię, dystrybuowania węgla przez samorządy oraz skutków gospodarczych zwiększenia importu węgla z Rosji na przełomie lat 2013-2014, sytuacji na granicy z Białorusią i programu "Inwestycje w oświacie".

Uchwały Sejmu

Sejm przyjął informację w sprawie udziału Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń–czerwiec 2022 r. (przewodnictwo Francji w Radzie UE).

Izba dokonała także zmian w składach osobowych komisji sejmowych.