Podsumowanie XLVII posiedzenia Sejmu

fot. Kancelaria Sejmu/Aleksander Zieliński
Rozpatrzenie stanowisk Senatu do ustawy budżetowej oraz ustaw składających się na drugą część tarczy antyinflacyjnej było jednym z głównych punktów trzydniowego 47. posiedzenia Sejmu (26, 27 stycznia i 1 lutego). Posłowie rozpoczęli też prace nad projektem ustawy o przeciwdziałaniu lichwie.
Uchwalone ustawy
Posłowie uchwalili ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin. Nowelizacja uzupełnia i doprecyzowuje uchwalone uprzednio przepisy dotyczące m.in. poboru zaliczek podatkowych. Jednoznacznie wskazano m.in., że płatnik ma stosować zmniejszenie zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek również, gdy podatnik złożył oświadczenie PIT-2 w trakcie roku podatkowego. Na poziom ustawowy wprowadzono także mechanizm przedłużonego terminu poboru i wpłaty
zaliczek na podatek dochodowy. Ustawa umożliwi także podatnikom korzystających z tzw. ulgi dla klasy średniej rozliczanie się wg zasad obowiązujących w 2021 r., gdyby z zastosowania przepisów obowiązujących w 2022 r. wynikało, że ich obciążenie podatkowe wzrośnie. Przepisy te, jak podkreślono w uzasadnieniu, spowodują, że podatnicy będą mogli odczuć pozytywne efekty przyjętych wcześniej zmian już od początku roku podatkowego, a nie dopiero w jego trakcie lub po zakończeniu. Przyjęte zmiany zabezpieczą także środki na zakładowych funduszach rehabilitacji osób niepełnosprawnych oraz zakładowych funduszach aktywności, tworzonych przez zakłady pracy chronionej oraz zakłady aktywności zawodowej. Aby przeciwdziałać zmniejszeniu wpływów wynikającemu ze wzrostu kwoty wolnej od podatku, Sejm zdecydował o zasileniu tych funduszy ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przyjęta ustawa przewiduje także obniżenie od 1 stycznia do 30 listopada stawek podatku od wydobycia miedzi i srebra o ok. 30 proc. Zmiana zgodnie z uzasadnieniem ma na celu utrzymanie możliwości rozwojowych podatników i ich zdolności do konkurowania na globalnym rynku metali przy aktualnych cenach miedzi na rynkach światowych.
Celem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego jest uzupełnienie uchwalonej w grudniu 2021 r. nowelizacji, która z rozporządzenia na poziom ustawowy przeniosła ochronę rolników prowadzących gospodarstwo rolne w przypadku egzekucji komorniczej z należącego do nich majątku. Sejm dodał do przyjętych przepisów przewidujących wyłączenie spod egzekucji m.in. zwierząt, rzeczy ruchomych, budynków i gruntów niezbędnych do hodowli i produkcji roślinnej zastrzeżenie, że nie są one stosowane w razie równoczesnego skierowania egzekucji do wszystkich nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Rozwiązanie to pozwoli uniknąć sytuacji, w której banki na skutek braku możliwości właściwego zabezpieczenia, odmawiałyby udzielania kredytów rolnikom.
Wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez usprawnienie inwestycji zwiększających objętość magazynów ropy naftowej i produktów naftowych jest celem ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym. Efektem przyjętych przepisów będzie przyspieszenie rozbudowy oraz modernizacji pojemności magazynowych w Podziemnym Magazynie Ropy i Paliw "Góra".
Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Uchwalone przepisy umożliwią jednostkom samorządu terytorialnego zakończenie realizacji rozpoczętych projektów parasolowych i grantowych na montaż lub zakup mikroinstalacji fotowoltaicznej w obliczu zmiany zasad rozliczeń prosumentów wprowadzonej ustawą z 29 października 2021 r.
Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw przedłuża o kolejne 6 miesięcy (do końca 2022 r.) okres obowiązywania aktualnych wykazów świadczeniodawców zakwalifikowanych do systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej. Sejm wydłużył także okres składania wniosków o kredyt na studia medyczne do końca roku akademickiego 2021/2022 za okres obejmujący oba semestry roku akademickiego 2021/2022.
Powyższe ustawy Sejm uchwalił w czwartek 27 stycznia.
I czytanie
Izba rozpoczęła prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. Zgodnie z uzasadnieniem, chodzi o podjęcie kompleksowych i skoordynowanych działań ukierunkowanych na zlikwidowanie zjawiska udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim. Proponowane zmiany dotyczą prawa karnego, ingerują też w stosunki cywilnoprawne. Wśród najważniejszych rozwiązań rząd proponuje m.in. wprowadzenie wzoru określającego maksymalną wysokość kosztów pozaodsetkowych dla osób biorących pożyczkę pieniężną, obniżenie górnego limitu pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego. Ograniczenia te uniemożliwią firmom pożyczkowym nakładanie na klientów nieuzasadnionych kosztów. Przy zaciąganiu tzw. chwilówek, czyli krótkoterminowych pożyczek na niewielkie kwoty, limit dodatkowych opłat będzie ograniczony do 20 proc. kwoty pożyczki w skali roku.
II czytanie
Sejm w II czytaniu przeprowadził dyskusję nad sprawozdaniem Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących ochrony życia i zdrowia obywateli w okresie epidemii COVID-19. Propozycja zakładała m.in. wprowadzenie rozwiązań umożliwiających pracownikom nieodpłatne wykonywanie testów diagnostycznych w kierunku SARS-CoV-2 oraz pozwalał pracodawcom żądać podawania informacji o posiadaniu negatywnego wyniku testu. Sejm w głosowaniu przyjął wniosek komisji o odrzucenie projektu.
Stanowiska Senatu
Podczas bloku głosowań przeprowadzonego w pierwszym dniu posiedzenia Sejm przyjął większość poprawek do ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw. Przyjęte przepisy mają na celu dostosowanie polskiego prawa do przepisów UE tworzących tzw. Pakiet Mobilności I.
Posłowie zgodzili się z doprecyzowującymi poprawkami Senatu do ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu. Ustawa obejmuje ochroną przed drastycznymi podwyżkami cen niektóre podmioty realizujące zadania z zakresu użyteczności publicznej takie jak szpitale, szkoły, żłobki, przedszkola i noclegownie, rozszerzając wprowadzone w grudniu 2021 r. rozwiązania chroniące odbiorców w gospodarstwach domowych.
Sejm odrzucił natomiast wszystkie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Obie ustawy wchodzą w skład tzw. tarczy antyinflacyjnej, której celem jest złagodzenie skutków ogólnoeuropejskiego wzrostu cen.
Podczas głosowań przeprowadzonych drugiego dnia obrad Izba przyjęła poprawkę Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Ustawa przekazuje Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie do dalszego prowadzenia Instytutowi Pamięci Narodowej. Poprawka Senatu zakłada przeniesienie między częściami budżetowymi dotacji podmiotowej przeznaczonej na funkcjonowanie muzeum.
Sejm przyjął także część poprawek redakcyjnych do ustawy o dokumentach paszportowych. Ustawa zastąpi obecnie obowiązujące przepisy z 2006 r. Przewiduje ona m.in. utworzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych.
Posłowie zgodzili się także z poprawką Senatu do ustawy o zmianie ustawy o przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera, która pozwoli na odciążenie branży lotniczej dotkniętej skutkami pandemii. Poprawka pozwoli na zawieszenie lub niewszczynanie postępowań zmierzających do ukarania linii lotniczych za dotychczasowe naruszenia obowiązku przekazywania tych danych na okres dwóch lat od wejścia ustawy w życie.
Izba odrzuciła poprawki Senatu do ustawy budżetowej na 2022 r.
Posłowie nie zgodzili się także z uchwałami Senatu o odrzuceniu ustawy o zmianie ustawy o rezerwach strategicznych oraz niektórych innych ustaw, ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw.
Informacje rządu
Sejm zapoznał się z Informacjami Rady Ministrów o sytuacji osób starszych w Polsce za 2019 r. oraz na 2020 r. wraz ze stanowiskami Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
O informację bieżącą rozpatrzoną podczas 47. posiedzenia wnioskował klub Koalicja Obywatelska, a dotyczyła ona „negatywnych skutków drożyzny i ‘Polskiego ładu’ dla funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorców”. Jak poinformował Izbę wiceminister finansów Artur Soboń, rząd będzie rozmawiał z Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorców i organizacjami przedsiębiorstw o tym, co należy poprawić w istniejących rozwiązaniach, a efektem dialogu z przedsiębiorcami ma być przygotowanie pakietu zmian.
Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. wsparcia samorządów terytorialnych w pozyskiwaniu środków z funduszy unijnych, Krajowego Planu Odbudowy, poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, strategii walki z COVID-19, roli lekarzy POZ i zaangażowania aptek w testowanie, a także wspierania rozwoju przyszłych kadr medycznych.
Podjęte uchwały
Sejm podjął uchwały w sprawie wezwania państw członkowskich Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej do wsparcia Ukrainy w obliczu agresji Federacji Rosyjskiej oraz w sprawie 50. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Australią.
Posłowie dokonali także zmian osobowych w składach komisji sejmowych.
Pozostałe decyzje Sejmu
Posłowie zdecydowali o wyborze prof. Mieczysława Ryby do Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, odrzucając kandydaturę dr. Bartosza Rydlińskiego