Podsumowanie XLI i XLII posiedzenia Sejmu

są częścią skoordynowanego ataku: wojny nowego typu, w której jako broń używana jest dezinformacja, a ludzie – jako żywe tarcze. Jak mówił szef resortu spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński, sytuacja na granicy jest formą szantażu względem Europy ze strony Rosji, wykonywanego rękami Białorusi. Jak zapewnił, rząd nie pozwoli zrobić z Polski szklaku dla przemytników ludzi. Zdaniem ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, wypadki na granicy z Białorusią są najpoważniejszym dla naszych służb testem od dekad. Sejm w głosowaniu przyjął Informację do wiadomości.

Podczas 42. posiedzenia Sejm podjął uchwałę o solidarności w sprawie ochrony polskich granic, wspierającą rząd i instytucje państwa polskiego w walce o integralność terytorialną.

Uchwalone ustawy

Przyjcie przez Sejm ustawy o zmianie ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw jest, jak podkreśla rząd w uzasadnieniu projektu, wynikiem presji migracyjnej oraz nasilających się incydentów na polsko-białoruskim odcinku granicy państwowej, prowokowanych przez służby białoruskie. Niezbędne zatem jest zwiększenie skuteczności działań podejmowanych przez Straż Graniczną oraz poprawa bezpieczeństwa funkcjonariuszy. Przyjęte przepisy przewidują m.in. możliwość wprowadzenia na czas określony zakazu przebywania na szczególnie zagrożonych obszarach przy linii granicy państwowej. Zakaz będzie mógł zostać wprowadzony na podstawie rozporządzenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Komendanta Głównego SG. Będzie on mógł zostać wprowadzony na czas określony, ustawa zawiera ponadto katalog wyjątków, m.in. umożliwiających funkcjonowanie mieszkańcom objętych nim stref oraz korzystającym z przejść granicznych. Właściwy miejscowo komendant SG będzie mógł także udzielić zezwolenia na przebywanie w strefie objętej zakazem innym osobom, w szczególności dziennikarzom. Przyjęte przez Sejm przepisy umożliwią także funkcjonariuszom SG korzystanie z plecakowych miotaczy w celu skuteczniejszego odpierania prób siłowego przekraczania granicy. Ustawa umożliwi ponadto otrzymywanie rekompensaty przez podmioty wykonujące określoną działalność na obszarze objętym zakazem przebywania, analogicznie do rozwiązań przyjętych w ustawie o rekompensacie w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego w 2021 r. Projekt rządowy rozpatrywany był w trybie pilnym.

Sejm uchwalił ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (tzw. okołobudżetową). Jedna z poprawek przyjętych przez posłów podczas prac legislacyjnych zakłada wzrost o 180 mln zł subwencji na zwiększenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach.

Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw ma na celu m.in. uproszczenie postępowań dotyczących udzielania cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy i pracę na terytorium Polski. Np. przy udzielaniu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę zamiast wymogu posiadania zapewnionego miejsca zamieszkania oraz źródła stabilnego i regularnego dochodu, wymagane będzie otrzymywanie przez cudzoziemca wynagrodzenia nie niższego niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Ustawa o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych doprecyzowuje kwestie zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów kolejowych, w szczególności zajętych na prowadzenie działalności przez zarządców infrastruktury kolejowej oraz operatorów obiektów infrastruktury usługowej.
Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej rozszerza katalog przesłanek obligatoryjnego i fakultatywnego zwolnienia członków rodziny mieszkańca domu pomocy społecznej z odpłatności za pobyt m.in. o osobę, wobec której mieszkaniec ten w przeszłości rażąco zaniedbywał obowiązki rodzicielskie.

Uchwalona przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym zakłada utworzenie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Powstanie ono z połączenia Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Celem zmian jest skoncentrowanie działań w zakresie profilaktyki uzależnień i rozwiązywania problemów z nimi związanych w jednej jednostce organizacyjnej, podległej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.

Przepisy ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wychodzą m.in. naprzeciw potrzebom marynarzy, którzy z uwagi na wprowadzone ograniczenia związane z pandemią mają trudności z powrotem do kraju i nie mogą odnowić posiadanych uprawnień. Umożliwią one zachowanie ważności dokumentów marynarskich do upływu 90 dni po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Ustawa przedłuża także możliwość dokonywania płatności przy użyciu Polskiego Bonu Turystycznego do 30 września 2022 r., dokonuje także m.in. zmian w Prawie wodnym oraz przepisach dotyczących niektórych kwestii związanych z wykonywaniem lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi.

Nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa doprecyzowuje obowiązujące przepisy. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, na wniosek ministra właściwego do spraw aktywów państwowych, za zgodą ministra właściwego ds. rozwoju wsi, będzie mógł przekazywać akcje lub udziały, z których prawa wchodzą w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecne przepisy wprost dają KOWR takie uprawnienia wyłącznie w odniesieniu do akcji lub udziałów, z których prawa wykonywane są przez niego jako państwową osobę prawną, a nie reprezentanta Skarbu Państwa.

Ustawa o rekompensacie dochodów utraconych przez gminy w 2018 r. w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego i wprowadza mechanizm rekompensaty dla tych jednostek samorządu terytorialnego, które wskutek wchodzącej w życie z mocą wsteczną zmiany przepisów utraciły dochody w postaci podatku od nieruchomości płaconego od elektrowni wiatrowych w 2018 r.

Celem ustawy o wsparciu przygotowania III Igrzysk Europejskich w 2023 r. jest stworzenie warunków umożliwiających właściwą organizację imprezy przez województwa małopolskie i śląskie oraz miasto Kraków.

Uchwalona z inicjatywy grupy posłów ustawa o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych przyznaje tym osobom prawo do jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 3 000 zł. Będzie ono dodatkowym wsparciem dla osób zasłużonych w walce o wolną Polskę.

Przepisy ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody mają na celu m.in. wykonanie prawa UE (dyrektyw siedliskowej i ptasiej) w zakresie ochrony siedlisk leśnych oraz gatunków roślin i zwierząt.

Ustawa o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz ustawy – Kodeks karny wykonawczy jest przede wszystkim efektem wniesionej do Sejmu petycji. Jej autor wskazał, że przepisy dotyczące zasad i trybu postępowania przy zatrzymywaniu znaków pieniężnych podejrzanych co do autentyczności oraz postępowania z fałszywymi znakami pieniężnymi zawarte w zarządzeniu Prezesa NBP wydanym w 1989 r., jako akt prawa powszechnie obowiązującego, zgodnie z obowiązującą od 1997 roku Konstytucją muszą być ujęte w rozporządzeniu. Uchwalona ustawa przewiduje, że przepisy te będzie określał Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP. Poprawka przyjęta przez Sejm w III czytaniu przewiduje zmianę w Kodeksie karnym wykonawczym, zwiększającą wysokość kwoty potrącanej z wynagrodzenia za pracę przysługującego skazanemu na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy.

Sejm uchwalił także ustawę o ratyfikacji Traktatu w sprawie Eurokorpusu i statusu jego Dowództwa zawartego między Republiką Francuską, Republiką Federalną Niemiec, Królestwem Belgii, Królestwem Hiszpanii i Wielkim Księstwem Luksemburga, sporządzonego w Brukseli dnia 22 listopada 2004 r. Polska, w związku ze zmianami formuły funkcjonowania Eurokorpusu i zwiększaniem jego roli w strukturze sił NATO, powróciła do planów uzyskania statusu państwa ramowego i tym samym pełnego członkostwa w tej strukturze.

Ustawa o szczególnych zasadach wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa jest odpowiedzią na rosnące zagrożenie cyberprzestępczością. Jak uzasadnia rząd, liczba incydentów rośnie, równocześnie cały czas zwiększa się zakres usług publicznych udostępnianych online. W tych okolicznościach niezbędne jest zaoferowanie przez państwo specjalistom w dziedzinie cyberbezpieczeństwa konkurencyjnych wynagrodzeń. Ustawa przewiduje utworzenie Funduszu Cyberbezpieczeństwa, z którego finansowane będą świadczenia teleinformatyczne dla osób pracujących na stanowiskach związanych z zapewnianiem cyberbezpieczeństwa w państwie wypłacane w formie dodatków do wynagrodzenia. Środki Funduszu pochodzić będą m.in. z kar nakładanych na mocy przepisów ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, środków przekazanych przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową – Państwowy Instytut Badawczy, środków z Funduszu Szerokopasmowego oraz dotacji z budżetu państwa. Przedstawiony przez rząd projekt ustawy miał charakter pilny.

I czytanie

Izba rozpoczęła prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw w związku z powołaniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości. Potrzeba uchwalenia ustawy zdaniem rządu wynika z rosnącej w ostatnich latach skali przestępstw popełnianych w cyberprzestrzeni, w tym związanych z mową nienawiści, a także oszustw i wymuszeń, przestępstw finansowych (w tym prania pieniędzy) oraz nasilających się zagrożeń hybrydowych o charakterze terrorystycznym i podłożu polityczno-ideologicznym. Zdaniem projektodawców obecna struktura Policji, liczba etatów oraz posiadane siły i środki nie pozwalają na skuteczną walkę z tą kategorią przestępstw. Podejmowane działania w dużej mierze ograniczają się do ścigania popełnionych czynów, nie pozwalają natomiast na skuteczne zapobieganie im. W ocenie rządu konieczne jest zwiększenie liczby etatów przewidzianych dla policjantów bezpośrednio zwalczających cyberprzestępczość oraz osób o specjalistycznej wiedzy.

Projekt zakłada powołanie w ramach Policji nowego rodzaju służby, tj. służby zwalczania cyberprzestępczości. Odrębny od innych rodzajów służb będzie zarówno zakres wykonywanych zadań, jak też system rekrutacji i szkolenia funkcjonariuszy oraz konkurencyjny system wynagrodzeń. Przewiduje się także ustanowienie jednolitej w skali kraju jednostki organizacyjnej Policji: Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC). Projekt został skierowany do prac w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych po odrzuceniu przez Sejm wniosku o odrzucenie w I czytaniu.

Stanowiska Senatu

Posłowie przyjęli poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zwiększa możliwość tworzenia przez uczelnie kierunków lekarskich oraz określa zasady wsparcia dla studentów kierunków lekarskich, pod warunkiem ich późniejszego odpracowania w placówkach publicznej służby zdrowia. Przyjęte poprawki m.in. umożliwiają występowanie o pozwolenie na prowadzenie kierunków lekarskich nie tylko uczelniom akademickim, ale także zawodowym.
 
Posłowie uwzględnili także część senackich poprawek do ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych. Dostosowuje ona polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej i zwiększa ochronę zwierząt doświadczalnych.

Sejm przyjął część poprawek do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ustala ona zasady korzystania ze świadczeń w Wielkiej Brytanii po brexicie, wprowadza dodatek wyjazdowy dla członków zespołów ratownictwa oraz reguluje kwestie kwalifikacji i wykonywania szczepień przeciwko grypie. Wśród przyjętych poprawek Senatu znalazła się zmiana rozszerzająca zakres uprawnionych do kwalifikowania do tych szczepień m.in. o dentystów i farmaceutów.

W ustawie o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym posłowie uwzględnili część poprawek Senatu, m.in. zwiększającą limit wydatków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na budowę obwodnic miast w ciągu dróg wojewódzkich oraz przedłużającą na 2022 rok powiększoną na czas pandemii maksymalną dopłatę do przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Głównym celem nowelizacji ustawy jest przeniesienie kompetencji dotyczących wydawania decyzji ws. odstępstwa od warunków technicznych, jakim powinien odpowiadać pojazd z ministra właściwego ds. transportu na Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego.

Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.

Posłowie poparli także doprecyzowujące poprawki do ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Sejm uwzględnił również poprawkę Senatu do ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, mającej na celu zmniejszenie ilości odpadów na składowiskach.

Izba przyjęła część poprawek Senatu do ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym. Poprawki mają charakter redakcyjny.

Odrzucone zostały poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej.

Sejm nie zgodził się też z senacką uchwałą o odrzuceniu ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, zwanej „pakietem wolności akademickiej”.

Pozostałe uchwały Sejmu

Sejm przyjął uchwałę ws. ustanowienia roku 2022 Rokiem Polskiego Romantyzmu. Posłowie zmienili także przyjętą wcześniej uchwałę o ustanowieniu roku 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza, prostując zawartą w jej tekście omyłkę. Izba dokonała także zmian w składach osobowych komisji sejmowych.

Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących

Informację bieżącą „w sprawie ubożenia społeczeństwa na skutek skokowego wzrostu cen i braku równoważącego go wzrostu dochodów, w szczególności osób zatrudnionych w sferze budżetowej” na wniosek Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawił wiceminister finansów Piotr Patkowski. Jak zapewnił, rząd w najbliższym czasie przedstawi postulaty „tarczy inflacyjnej” – pakietu mającego chronić odbiorców przed rosnącymi cenami energii elektrycznej.

Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. zmian w obowiązujących aktualnie symbolach narodowych, incydentu w Kaliszu 11 listopada 2021 r., walki z afrykańskim pomorem świń, działań państwa w związku z informacją o katastrofie w kopalni Turów, projektu Legia Akademicka, zagrożenia zdrowia i życia Polek będących w ciąży oraz elektronicznych rozwiązań dla obywateli.