Podsumowanie XXXVI posiedzenia Sejmu
fot. Kancelaria Sejmu/Aleksander Zieliński
Podczas trzydniowego (11 sierpnia, 6 i 15 września), 36. posiedzenia Sejmu, posłowie m.in. uchwalili ustawę zwiększająca nakłady w dziedzinie ochrony zdrowia. Izba nie zgodziła się także na uchylenie rozporządzenia Prezydenta RP o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na części terytorium kraju.
Wprowadzenie stanu wyjątkowego
Sejm rozpatrzył rozporządzenie Prezydenta RP z 2 września 2021 r. ws. wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego. Rozporządzenie przedstawił szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Paweł Soloch, głos zabrali także premier Mateusz Morawiecki oraz minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński. Uzasadnieniem dla wprowadzenia stanu wyjątkowego na terenach przygranicznych jest konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wschodniej granicy, będącej jednocześnie granicą Unii Europejskiej w sytuacji "wojny hybrydowej" prowadzonej przez Białoruś przy użyciu migrantów. Dodatkowym argumentem jest konieczność ustabilizowania sytuacji w obliczu zbliżających się manewrów wojskowych Zapad na terytorium Białorusi.
Zgodnie z art. 231 Konstytucji rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego Prezydent przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania. Sejm zobowiązany jest rozpatrzyć je niezwłocznie. Rozporządzenie może zostać uchylone przez Izbę bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, w głosowaniu przeprowadzonym bezpośrednio po dyskusji posłowie odrzucili jednak taki wniosek: poparło go 168 posłów, przeciwnych było 247 posłów, a 20 wstrzymało się od głosu.
Uchwalone ustawy
Sejm podczas 36. posiedzenia uchwalił sześć ustaw.
Wzrost nakładów budżetowych na ochronę zdrowia do 6 proc. PKB już w 2023 r., tj. rok wcześniej niż zakładano dotychczas, oraz osiągnięcie poziomu 7 proc. PKB w 2027 r. przewiduje nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Jak wyjaśnia rząd, przyjęcie ustawy oznacza wzrost wydatków na ochronę zdrowia w najbliższych latach o 85 mld zł. Przyjęta przez Sejm ustawa wprowadza także dodatkową ochronę prawną dla pracowników punktów szczepień przeciw COVID-19. Przepisy przyjęto w związku z odnotowanymi w ostatnim czasie atakami na placówki, w których odbywają się szczepienia oraz groźby kierowane pod adresem ich personelu.
Posłowie znowelizowali ustawę o odnawialnych źródłach energii. Przyjęte przepisy przewidują zmianę definicji „małej instalacji” OZE. Dzięki temu ograniczeniu ulegną obowiązki koncesyjne dla przedsiębiorców.
Przyjęta z inicjatywy Prezydenta nowelizacja ustawy o usługach płatniczych wprowadza obowiązek przyjmowania od konsumentów płatności gotówkowych za sprzedawane towary lub świadczone usługi. Obowiązek ten nie obejmie transakcji o wartości równej lub wyższej wysokości przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w III kwartale poprzedniego roku. Nie będzie też dotyczył sprzedaży przez internet, w punktach bez obsługi personelu, a także imprez masowych.
Nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zakłada m.in. możliwość wezwania do zawarcia umowy o zarządzanie PPK podmiotom zatrudniającym, które nie dopełniły tego obowiązku, przez okres obowiązywania stanu epidemii oraz przez rok po jego ustaniu.
Sejm znowelizował ustawę o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Przyjęte przepisy przewidują wzrost wysokości wynagrodzenia prezydenta, diet radnych i podwyżkę wynagrodzeń pracowników samorządowych.
Nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji zakłada, że koncesję na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych może uzyskać podmiot z siedzibą w państwie członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pod warunkiem, że nie jest zależny od osoby zagranicznej spoza EOG. Przyjęta w trakcie prac legislacyjnych poprawka zakłada, że koncesje, które wygasają w okresie dziewięciu miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie, zostaną przedłużone o siedem miesięcy, by dać przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do nowych przepisów. Ustawa zmienia także tryb powoływania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jej pięciu członków powoływać będzie prezydent za zgodą Sejmu i Senatu na wniosek Marszałka Sejmu lub grupy 35 posłów. Zgodnie z przyjętą poprawką członków władz państwowych spółek medialnych powoływać ma KRRiT, a nie jak obecnie Rada Mediów Narodowych.
Przyjęte przez Sejm ustawy rozpatrzył Senat. Senatorowie podjęli uchwałę o odrzuceniu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, do pozostałych ustaw zgłoszone zostały poprawki.
Stanowiska Senatu
Sejm rozpatrzył uchwały Senatu do 24 ustaw, z czego w 13 przypadkach posłowie przyjęli zgłoszone przez senatorów poprawki, zaś w pierwotnym brzmieniu ustalonym przez Sejm proces legislacyjny zakończyło 11 ustaw.
W ustawie o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach pozostanie przepis wprowadzający maksymalną wysokość opłat za odbiór odpadów komunalnych przy metodzie uzależniającej je od zużycia wody. Posłowie odrzucili poprawkę Senatu usuwającą ten przepis, nie zgodzili się także na poprawkę uniemożliwiającą gminom możliwość pokrywania kosztów systemu odbioru odpadów ze źródeł innych niż opłata śmieciowa. Sejm poparł kilka poprawek o charakterze doprecyzowującym.
Posłowie przyjęli większość poprawek Senatu do ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie. Sejm uwzględnił m.in. propozycję senatorów, aby Rada Odbudowy liczyła 11, a nie 10 członków, a swojego kandydata do niej mógł zgłosić marszałek Senatu.
Sejm uwzględnił poprawkę Senatu do nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego, dotyczącej możliwości kwestionowania ważności decyzji administracyjnych, m.in. w sprawach reprywatyzacji. Poprawka poszerza katalog przyczyn, których wystąpienie wyłącza możliwość stwierdzenia nieważności decyzji.
Utrzymana została możliwość tworzenia przez Instytut Pileckiego oddziałów poza granicami Unii Europejskiej w formie spółki kapitałowej. Sejm odrzucił poprawkę Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego oraz niektórych innych ustaw.
W ustawie o kasach zapomogowo-pożyczkowych znajdzie się zaproponowany przez Senat przepis stanowiący, że członkiem zarządu lub komisji rewizyjnej kasy nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Sejm przyjął także poprawki Senatu o charakterze doprecyzowującym, redakcyjno-legislacyjnym lub technicznym do ustaw:
- o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw – regulującej status zwierząt służących w służbach mundurowych,
- o gatunkach obcych – określającej zasady zwalczania roślin i zwierząt zagrażających rodzimym gatunkom,
- o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – uzupełniającej przepisy chroniące konsumentów m.in. o kwestie sporów o nakazy zapłaty na podstawie weksla,
- o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe – wprowadzającej tzw. pakiet SLIM VAT 2,
- o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw – wprowadzającej zmiany dotyczące tzw. klauzuli wyjścia oraz dotyczącej powrotu do stabilizującej reguły wydatkowej,
- o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego – dostosowującej polskie prawo do przepisów UE, której celem jest zwiększenie podaży otwartych danych i stworzenie warunków do efektywnego wykorzystania informacji wytwarzanych przez sektor publiczny,
- o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o kinematografii – dotyczącej m.in. dostarczania platform udostępniania wideo, zmian zasad umieszczania przekazów handlowych w usługach medialnych oraz modyfikacji zasad promowania i wspierania twórczości europejskiej przez dostawców usług medialnych,
- o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw – dotyczącej ułatwień w realizacji Narodowego Celu Redukcyjnego w 2021 r. oraz w latach późniejszych.
W brzmieniu ustalonym przez Sejm w III czytaniu (na 33. 34. i 35. posiedzeniu) do Prezydenta trafiły ustawy: o zmianie ustawy – Kodeks cywilny; o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw; o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw; o zmianie ustawy o izbach rolniczych oraz niektórych innych ustaw; o zmianie ustawy – Prawo wodne; o zmianie ustawy o pracy na morzu (Sejm odrzucił zgłoszone do nich przez Senat poprawki), a także ustawy: o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych; o szczególnych rozwiązaniach związanych ze specjalnym przeznaczeniem gruntów leśnych; o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce; o utworzeniu Akademii Zamojskiej; o zmianie ustawy o Agencji Badań Medycznych oraz niektórych innych ustaw (posłowie odrzucili wnioski Senatu o ich odrzucenie).
Podjęte uchwały Sejmu
Sejm podjął uchwały w sprawie Sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2020 r. oraz w sprawie Informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2020 r. W obu przypadkach Sejm przyjął przedłożone dokumenty.
Pozostałe rozstrzygnięcia i decyzje
Sejm zapoznał się z informacjami: Prezesa Najwyższej Izby Kontroli nt. organizacji i przygotowania wyborów prezydenckich w maju 2020 r., Ministra Zdrowia ws. organizacji Narodowego Programu Szczepień oraz Prezesa Rady Ministrów nt. ostatecznego brzmienia Krajowego Planu Odbudowy w wersji uwzględniającej konsultacje społeczne i wnioski Komisji Europejskiej.
Sejm chwilą ciszy uczcił pamięć Romana Malinowskiego – zmarłego działacza ruchu ludowego, wicepremiera, marszałka Sejmu w latach 1985-1989.
