Podsumowanie XXXV posiedzenia Sejmu
fot. Kancelaria Sejmu/Anna Strzyżak
Podczas 35. posiedzenia (21 - 23 lipca) Sejm m.in. przyjął sprawozdanie z wykonania ubiegłorocznego budżetu państwa i udzielił absolutorium Radzie Ministrów. Posłowie uchwalili także ustawę dotyczącą odbudowy Pałacu Saskiego w Warszawie. Ślubowanie przed Izbą złożyli nowo powołani Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek oraz prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki.
Ślubowanie Rzecznika Praw Obywatelskich i Prezesa IPN
W trzecim dniu posiedzenia, 23 lipca, ślubowanie złożyli nowo powołani przez Sejm za zgodą Senatu Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek oraz Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dr Karol Nawrocki. Dokumenty potwierdzające powołanie na stanowiska wręczyła marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
Głównym punktem drugiego dnia posiedzenia Izby była dyskusja nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2020 r.
W dyskusji łącznej posłowie zapoznali się także ze sprawozdaniem komisji o przedstawionej przez premiera „Informacji o poręczeniach
i gwarancjach udzielonych w 2020 roku przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego”, a także ze sprawozdaniem z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2020 r. W bloku głosowań Sejm podjął uchwałę o przyjęciu sprawozdania z wykonania ubiegłorocznego budżetu państwa oraz udzieleniu Radzie Ministrów absolutorium. Posłowie przyjęli także do wiadomości informację
o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2020 r. przez Skarb Państwa.
Ustawy uchwalone przez Sejm
Sejm zdecydował o odbudowie warszawskiego Pałacu Saskiego. Posłowie uchwalili wniesioną przez prezydenta Andrzej Dudę ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie. Celem ustawy jest ustanowienie szczególnych rozwiązań dotyczących odbudowy zniszczonych przez Niemców w podczas II wojny światowej budynków stanowiących zachodnią pierzeję obecnego placu Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, wraz z przepisami wprowadzającymi, przewiduje utworzenie nowej kategorii uczelni wyższej: akademii nauk stosowanych. Uczelnie zawodowe, objęte tą kategorią, będą mogły kształcić nauczycieli bez konieczności posiadania porozumienia o współpracy z inną uczelnią. Uczelnie takie, zgodnie z zamierzeniami projektodawców, zyskają rozpoznawalność i renomę
w lokalnych społecznościach, będą też dodatkowo motywowane do dalszego rozwoju i jakości kształcenia. Aby uzyskać status akademii nauk stosowanych, uczelnia zawodowa będzie musiała spełnić określone warunki, m.in. funkcjonować od co najmniej 10 lat, kształcić co najmniej 250 studentów, w tym 100 w trybie stacjonarnym, dla co najmniej połowy nauczycieli akademickich być podstawowym miejscem zatrudnienia.
Sejm znowelizował ustawę o pracy na morzu. Przyjęte przepisy wprowadzają do polskiego prawa zmiany wynikające z poprawek do Konwencji
o pracy na morzu z 2006 r. i mają na celu zabezpieczenie praw pracowniczych marynarzy uwięzionych w wyniku ataku piratów lub napaści zbrojnej na statek, na którym pracują. W takich przypadkach zachowana będzie ciągłość marynarskiej umowy o pracę, nawet jeśli wygaśnie ona w trakcie uwięzienia. Do czasu uwolnienia uwięzionym marynarzom będzie także przysługiwać prawo do wynagrodzenia.
Przyjęta przez Izbę ustawa o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego wykonuje prawo Unii Europejskiej. Jej celem jest zwiększenie ilości danych publicznych, które będzie można ponownie wykorzystać, a także usprawnienie tego procesu.
Nowelizacja ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi wykonuje prawo Unii Europejskiej dotyczące działalności transgranicznej przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. W trakcie prac nad ustawą Sejm wprowadził do niej m.in. poprawki zachęcające przewoźników drogowych do szybszego przechodzenia na nowy system poboru opłat e-Toll.
Ustawa o kasach zapomogowo-pożyczkowych określa zasady tworzenia, organizowania i działania tych instytucji oraz ich likwidacji. Dotychczasową podstawą prawną funkcjonowania kas było rozporządzenie wydane na podstawie ustawy o związkach zawodowych, uznano jednak, że materia ta powinna zostać objęta ustawową regulacją.
Uchwalona nowelizacja ustaw o radiofonii i telewizji oraz o kinematografii ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Określa ona zasady
i warunki dotyczące prowadzenia działalności w zakresie dostarczania usług medialnych, oraz platform udostępniania wideo, podział kompetencji między organami państwa w zakresie nadzoru i regulacji tej dziedziny, prawa i obowiązki dostawców usług medialnych oraz platform udostępniania wideo, a także prawa odbiorców.
Wprowadzenie państwowych egzaminów na stanowisko maszynisty jest głównym punktem nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym. W obecnym stanie prawnym przyszłych maszynistów egzaminują ośrodki, które ich szkoliły. Po wejściu przepisów w życie kompetencja ta trafi do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Ustawa wprowadza również system monitorowania maszynistów w zakresie ich kompetencji zawodowych.
Posłowie przyjęli też ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych ze specjalnym przeznaczeniem gruntów leśnych. Celem projektu jest umożliwienie przez 2 lata od dnia wejścia przepisów w życie, dokonywania zamiany wybranych lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa zarządzanych przez Lasy Państwowe, położonych w Jaworznie i Stalowej Woli, oraz terenów Skarbu Państwa z nimi sąsiadujących, na inne lasy, grunty lub nieruchomości, w przypadkach uzasadnionych wskazanymi celami, takimi jak np. wdrażanie projektów dotyczących energii, elektromobilności, poprawy jakości powietrza, obronności państwa.
Posłowie znowelizowali ustawę o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Ustawa, której projekt wniósł Senat, wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który za niezgodne z konstytucją uznał przepisy obowiązujące w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wyłączające możliwość ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych przez strony. Wydatki te pokryje Skarb Państwa.
Izba, także z inicjatywy Senatu, przyjęła nowelizację ustawy o Trybunale Stanu. Zmiana zakłada, że regulamin Trybunału Stanu, zamiast przez Sejm, będzie wydawany przez sam Trybunał.
Stanowisko Senatu
Posłowie przyjęli poprawki Senatu do nowelizacji ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw.
I czytania
Sejm przeprowadził I czytanie projektu nowelizacji Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego. Proponowane zmiany dotyczą doprecyzowania niektórych regulacji kodeksowych, m.in. dotyczących przerywania i zawieszania biegu przedawnienia przez wierzycieli składających kolejne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej czy zniesienia wymogu aktu notarialnego w przypadku gruntów rolnych, mających wchodzić w skład rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Rozszerzona zostanie także definicja wyzysku - stanie się nim także wykorzystanie przez kontrahenta braku wiedzy niezbędnej do odpowiedzialnego rozważenia celowości i skutków zawarcia proponowanej umowy przez drugą stronę. Dzięki temu za wyzysk uznane będą mogły zostać nieuczciwe praktyki marketingowe, polegające na nakłanianiu osób starszych do zakupu towarów po zawyżonych cenach, oferowanie osobom w trudnej sytuacji pożyczek chwilowych przez instytucje parabankowe czy też pożyczanie niewielkich kwot pod zastaw nieruchomości, a także nieuczciwe umowy franczyzy. Sejm po przeprowadzeniu I czytania skierował projekt do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach.
Izba rozpoczęła także prace nad wniesionym przez Komisję do Spraw Petycji projektem nowelizacji trzynastu ustaw, w celu dostosowania stosowanej w nich terminologii do aktualnego stanu prawnego. Projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji Ustawodawczej.
II czytania
Posłowie zapoznali się z poprawionym sprawozdaniem komisji o rządowym projekcie nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (tzw. II czytanie bis). Projekt m.in. ogranicza obowiązki koncesyjne dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji.
Posłowie zapoznali się ze sprawozdaniem komisji o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Projekt dotyczy wprowadzenia możliwości wysyłania przez Polski Fundusz Rozwoju, za pośrednictwem profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wezwania do zawarcia umowy o zarządzanie PPK podmiotom zatrudniającym, które nie dopełniły tego obowiązku; rozwiązanie ma obowiązywać w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie roku po ich odwołaniu.
Pozostałe decyzje Sejmu
Sejm powołał Komisję Nadzwyczajną ds. deregulacji oraz wybrał jej skład osobowy. Komisja zajmować się będzie sprawami związanymi z ograniczeniem biurokracji, trafiać do niej będą projekty ustaw deregulacyjnych. Komisja ma też przygotowywać projekty ustaw eliminujących przepisy niejasne, niespójne, nieskuteczne, zbędne lub nadmiernie regulujące kwestie społeczne, ekonomiczne i gospodarcze. Do komisji trafiać będą także projekty ustaw dotyczących spraw związanych z ograniczeniem swobód gospodarczych.
Izba przyjęła do wiadomości przedstawioną przez Prezesa Rady Ministrów „Informację o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2020 r.” oraz zapoznała się z informacją z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2020 r.
Posłowie zapoznali się ze sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2020 roku oraz Informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2020 r. oraz informacją o działalności Rady Mediów Narodowych w 2020 r. Projekty uchwał dotyczące przyjęcia obu dokumentów Sejm skierował do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu rozpatrzenia poprawek.
Sejm przyjął także uchwały okolicznościowe w sprawie uczczenia roli kobiet w solidarnościowej rewolucji w 40. rocznicę marszów głodowych oraz w sprawie uczczenia 120. rocznicy urodzin Stanisława Mikołajczyka.
Wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów, Sejm odrzucił wniosek w sprawie udzielenia wotum nieufności wobec Ministra Edukacji
i Nauki Przemysława Czarnka.
Ponadto Izba dokonała zmian w składach osobowych komisji sejmowych.
Chwilą ciszy Sejm uczcił pamięć Tadeusza Stefana Lewandowskiego, posła na Sejm I kadencji, senatora IV i VI kadencji.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
Przedmiotem informacji bieżącej była kwestia realizacji szczepień przeciw COVID-19 i ich promocji wśród osób, które jeszcze się nie zaszczepiły, oraz obecnych i przyszłych działań rządu w tym temacie. O informację wnioskował Klub Lewica.
Zadawane przez posłów pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. programu „Mój Prąd”, ochrony przeciwpowodziowej, zasad przyznawania pomocy poszkodowanym w klęskach żywiołowych, aplikacji mobilnych i rozwiązań cyfrowych dla obywateli, korzystania z bonu turystycznego oraz pakietu „Fit for 55”.
