Podsumowanie XXXIII posiedzenia Sejmu

I czytania
Sejm rozpoczął prace legislacyjne nad projektem zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (druk nr 1228). Projekt dotyczy jednoznacznego wskazania, że zwolnieniu z podatku od nieruchomości podlegają wszystkie grunty, budynki i budowle na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego, w tym również te grunty, które nie są zajęte przez budynki i budowle znajdujące się na tym obszarze. Dokument trafił do dalszych prac w komisjach: Finansów Publicznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

Poselską propozycją zmian w Kodeksie karnym (druk nr 1252) zajmie się teraz Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach. Projekt zawiera szereg rozwiązań dotyczących zwalczania zjawiska korupcji. Zakłada m.in. pozbawianie praw publicznych osób skazywanych za przestępstwa korupcyjne i zakaz zajmowania przez nie stanowisk w spółkach z udziałem Skarbu Państwa.

Sejm uchwalił 12 ustaw – trafiły do Senatu
Nowelizacja Kodeksu cywilnego (pierwotny druk nr 1125) uzupełnia tę regulację o przepis, zgodnie z którym w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd będzie mógł przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Nowelizację uchwalono z inicjatywy Prezydenta RP.

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk nr 1188) dotyczy ujednolicenia zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz ich wypłaty, zmian w ustalaniu prawa do świadczeń, usprawnienia obsługi i uporządkowania działań płatników składek w celu stabilizacji stanów kont płatników i ubezpieczonych, usprawnienia obsługi prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek, zmian w prowadzonej przez ZUS gospodarce finansowej w zakresie zapewnienia współmierności przychodów i kosztów FUS oraz trybu dokonywania i zatwierdzania zmian w planie finansowym ZUS.

Ustawa o gatunkach obcych (pierwotny druk nr 1187) określa zasady zwalczania inwazyjnych gatunków obcych: roślin, zwierząt i innych organizmów, które zagrażają rodzimym ekosystemom, żywności, mogą też negatywnie wpływać na zdrowie człowieka. Regulacja wdraża przepisy unijne w tym zakresie. Istotą przyjętych regulacji jest niewpuszczanie takich gatunków przez granicę oraz informowanie społeczeństwa, w tym gromadzenie centralnego rejestru dotyczącego występowania takich gatunków i środków zaradczych.

Zmiany w ustawie o rynku mocy (pierwotny druk nr 1276) wprowadzają rozwiązania zapewniające sprawne funkcjonowanie wewnętrznego rynku energii. Tworzą korzystne warunki do inwestowania w nowe jednostki wytwórcze, cechujące się niższą emisją szkodliwych substancji do atmosfery, spełniając zarazem unijne wymagania dotyczące polityki ochrony środowiska. Zgodnie z nowym prawem, po 1 lipca 2025 r. jednostki wytwórcze o emisji powyżej 550 kg CO2 na MWh nie będą mogły korzystać ze wsparcia w postaci rynku mocy. Specjalne rozwiązania mają być wprowadzone dla odbiorców energochłonnych. Będą oni mogli płacić niższą opłatę mocową, jeżeli ich profil zużycia jest odpowiednio płaski, czyli różnice między poborem w godzinach szczytu i poza nimi są odpowiednio małe.

Budząca spore zainteresowanie opinii publicznej nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego (pierwotny druk nr 1090) dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r. TK w sprawie P 46/13 orzekł, że art. 156 § 2 kpa w zakresie, w jakim nie wyłącza dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa, gdy od wydania decyzji nastąpił znaczny upływ czasu, a decyzja była podstawą nabycia prawa lub ekspektatywy, jest niezgody z art. 2 Konstytucji. W konsekwencji Sejm, wykonując powyższe orzeczenie, zdecydował, że jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło trzydzieści lat, nie będzie możliwe wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności takiej decyzji.

Zmiany w ustawie o partiach politycznych (pierwotny druk nr 1231) wyłączają z zasady jawności ewidencji o partiach politycznych informację o adresach osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych. Wyłączone z udostępniania mają też być adresy 1 000 osób popierających zgłoszenie partii do ewidencji. Za nowelizacją były wszystkie ugrupowania parlamentarne.

Uregulowanie statusu prawnego zwierząt w służbach nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Służbę Więzienną i Siły Zbrojne RP poprzez zapewnienie dożywotniego utrzymania i opieki weterynaryjnej zwierzętom (psom i koniom), które będą pozostawały na stanie danej jednostki, także wtedy, gdy przejdą na "emeryturę" to istota nowelizacji ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk nr 1132).

Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług oraz Prawa bankowego (pierwotny druk nr 1236) wprowadza uproszczenia rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług, tzw. pakiet SLIM VAT 2. Ustawa m.in. wydłuża termin na stosowanie ulgi na złe długi z dwóch do trzech lat, upraszcza sposób obłożenia podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości, a także wprowadza możliwość przesyłania środków pomiędzy rachunkami VAT-owskimi w różnych bankach czy możliwość płacenia z rachunku VAT składek na KRUS.

Zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego (pierwotny druk nr 1222) dostosowują polskie prawo do wyroków TSUE dotyczących ochrony konsumentów. Jedno z rozwiązań zakłada, że w sytuacji, gdy konsument zostanie pozwany na podstawie weksla, który wystawił np. bankowi, sąd będzie musiał z urzędu zbadać umowę, która była podstawą wystawienia weksla, pod kątem nieuczciwych postanowień. Nowelizacja znosi ponadto monopol Poczty Polskiej S.A. w zakresie możliwości dokonywania za jej pośrednictwem czynności procesowych z dniem oddania pisma w placówce pocztowej – rozszerza tę regulację na wszystkie placówki pocztowe operatora pocztowego, którym w świetle prawa Pocztowego jest każdy przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności pocztowej.

Nowelizacja ustawy o Agencji Badań Medycznych oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk nr 1259) rozszerza zakres zadań Agencji o wspieranie działalności innowacyjnej w ochronie zdrowia przez możliwość udzielania dofinansowania na realizację eksperymentów badawczych w rozumieniu ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, np. dotyczących zapobiegania rozprzestrzenianiu się epidemii COVID-19.

Sejm znowelizował także ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (pierwotny druk nr 1018). Ustawa przedłuża kadencje organów statutowych związków zawodowych, związków lub organizacji przedsiębiorców oraz społecznych inspektorów pracy w kontekście trwającego stanu epidemii oraz o wskazany w ustawie okres po jej zakończeniu.

Ustawa z pierwotnego druku sejmowego nr 1278 określa szczególne rozwiązania związane z organizacją XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022, w ramach Programu Narodów Zjednoczonych do spraw Osiedli Ludzkich UN-Habitat.

Oprócz zmian w ustawach posłowie podjęli także uchwałę w sprawie nowelizacji Regulaminu Sejmu. Zmieniony został jeden z przepisów rozdziału dotyczącego obradowania komisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, dopuszczalnego m.in. w związku z trwającym stanem epidemii. Sejm zdecydował, że posiedzenia komisji w tym trybie będą zwoływać przewodniczący komisji, a nie jak dotąd Marszałek Sejmu. Nowelizacja umożliwia ponadto, by także w trybie zdalnym w posiedzeniu komisji mogli uczestniczyć przedstawiciele organizacji zawodowych i społecznych oraz eksperci komisji, a także inne osoby.

Sejm rozpatrzył stanowiska Senatu do ośmiu ustaw – trafiły one do podpisu Prezydenta RP
Ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych ze świadczeniami na rzecz rodziny (pierwotny druk sejmowy nr 1015, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1286) wprowadza stały mechanizm wzrostu kwoty kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Będzie ona zwiększana co trzy lata o wskaźnik waloryzacji, którym będzie procentowy skumulowany wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pierwsza taka waloryzacja na zasadach przyjętych przez Sejm zostanie przeprowadzona w 2023 r. Nowelizacja doprecyzowuje także sposób wyłączenia trzynastej emerytury przyznanej w 2019 r. z dochodu uprawniającego do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk sejmowy nr 1145, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1293) ma na celu udzielenie wsparcia przedsiębiorcom turystycznym oraz obywatelom, którzy znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji w związku z nowymi obostrzeniami nakładanymi z powodu z COVID-19. Wydłuża z roku do dwóch lat termin na realizację voucherów otrzymywanych od organizatorów turystyki na poczet przyszłych imprez turystycznych. Obniża też o 80 proc. czynsz najemców powierzchni w galeriach handlowych powyżej 2 tys. m kw. za okres obowiązywania zakazu działalności galerii, a o 50 proc. przez trzy miesiące po zniesieniu zakazu. Senat zaproponował do ustawy 25 poprawek. Sejm uwzględnił niektóre z nich.

Kolejna regulacja dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej dotyczących tzw. pakietu VAT e-commerce, uszczelnienia VAT i pokonania barier w transgranicznym handlu elektronicznym pomiędzy przedsiębiorcami i konsumentami. Sejm w głosowaniach zdecydował, że nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk sejmowy nr 1114, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1284) pozostanie w kształcie, w jakim była przekazana do Senatu – senackie poprawki nie zyskały sejmowej większości w głosowaniach.

Nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (pierwotny druk sejmowy nr 1243, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1287) usuwa przepisy powalające na jednokrotne przedłużenie koncesji na wydobywanie węgla kamiennego, węgla brunatnego oraz siarki rodzimej wydobywanej metodą otworową bez konieczności uprzedniego uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Senat zaproponował, by wyłączenie możliwości takiego przedłużenia koncesji było wyłączone także w przypadku wydobycia węglowodorów – Sejm tę propozycję przyjął.

Zmiana w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk sejmowy nr 1013, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1288) przewiduje wprowadzenie nowego systemu planowania strategicznego w ochronie zdrowia poprzez usprawnienie organizacji tworzenia mapy potrzeb zdrowotnych i wykorzystania jej do prowadzenia polityki zdrowotnej. Senat wniósł o odrzucenie ustawy w całości. Sejm w głosowaniu zdecydował odmiennie i skierował tym samym ustawę do podpisu Prezydenta RP.

Celem zmian w ustawie o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (pierwotny druk sejmowy nr 1085, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1285) jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów unijnych ustanawiających specyfikacje techniczne dotyczące oznakowania broni palnej i jej istotnych komponentów, a także broni alarmowej i sygnałowej. Senat zaproponował 11 poprawek do ustawy. Miały one w większości charakter legislacyjno-doprecyzowujący. Sejm uwzględnił wszystkie.

Nowelizacja ustawy o systemie oświaty i ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (pierwotny druk sejmowy nr 1199, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1289) przyznaje ministrowi edukacji i nauki prawo ustanawiania programów i przedsięwzięć finansowanych ze środków na oświatę i wychowanie. Sejm odrzucił wniosek Senatu o zakończenie prac nad ustawą.

Zmiany w ustawie o kołach gospodyń wiejskich (pierwotny druk sejmowy nr 1203, druk uchwały ze stanowiskiem Senatu nr 1283) mają na celu kompleksowe uregulowanie kwestii związanych z tworzeniem, organizacją i funkcjonowaniem takich kół. Senat zaproponował poprawki doprecyzowujące, które Sejm przyjął.

Dokumenty o charakterze informacyjnym i proceduralnym
Posłowie zapoznali się z informacjami: o działalności w 2020 r.: Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Rzecznika Praw Dziecka wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka w Polsce. Ponadto przedstawiciel resortu sprawiedliwości przedstawił informację na temat działań podejmowanych przez prokuraturę od 4 marca 2016 r. w postępowaniach, w których stroną był prezes PKN Orlen S.A.

Posłowie wysłuchali ponadto informacji bieżącej w sprawie działań podejmowanych przez ministra rodziny i polityki społecznej w zakresie polityki demograficznej zmierzających do poprawy dzietności w Polsce. O przedstawienie informacji wnioskował klub Prawo i Sprawiedliwość, a przedstawiła ją szefowa resortu polityki społecznej i rodziny Marlena Maląg.

Członkowie rządu odpowiadali ponadto na pytania posłów, dotyczące m.in. problemów komunikacyjnych na Sądecczyźnie, branży fotowoltaicznej w Polsce, transformacji sektora górnictwa kamiennego na Śląsku i sytuacji samorządów w kontekście zapowiedzi wprowadzenia Polskiego Ładu.

Decyzje o charakterze personalnym
Sejm rozpoznał w środę, a następnie odrzucił w bloku głosowań, wnioski o odwołanie posła Ryszarda Terleckiego z funkcji wicemarszałka Sejmu oraz wnioski o wyrażenie wotum nieufności wobec ministrów: spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego, aktywów państwowych Jacka Sasina oraz członka Rady Ministrów Michała Dworczyka.